Słowniki internetowe czy tradycyjne?
Słowniki internetowe, tak jak i
tradycyjne, są bardzo zróżnicowane. Często są podobne do słowników drukowanych
i nie wykorzystują w pełni możliwości, które oferuje format elektroniczny. Inne
natomiast wyraźnie różnią się od wersji papierowych, zarówno pod względem
zawartości, jak i możliwości wyszukiwania, stanowiąc nowoczesne, interaktywne i
bogate źródła informacji leksykalnej.
Charakterystyka słowników internetowych
Istotną zaletą słownika w formie
elektronicznej jest sposób dostępu do artykułów hasłowych. W słownikach
tradycyjnych najczęściej stosowany jest układ alfabetyczny i odszukanie hasła
wymaga ręcznego przeglądania. Interfejsy wyszukiwawcze słowników
elektronicznych znacznie przyspieszają ten proces. Oprócz tego możliwe jest
także docieranie do haseł przez hipertekstowe odsyłacze zamieszczone w innych hasłach
(tzw. cross-referencing).
Słowniki elektroniczne mogą być
bez trudu aktualizowane – wprowadzanie poprawek i uzupełnianie o nowe hasła
powinno odbywać się na bieżąco. Aktualizacja słowników tradycyjnych natomiast
wymaga zainicjowania nowej edycji, co pociąga za sobą konieczność ponownego
wydania całej publikacji.
Kolejną ważną cechą słowników
elektronicznych jest ich objętość. Format elektroniczny nie narzuca pod tym
względem twórcom słowników tak restrykcyjnych ram, jak format papierowy.
Miejsce w słownikach tradycyjnych jest zawsze ograniczone, przez co różne
dodatkowe informacje (np. gramatyczne, kolokacje, przykłady użycia) muszą być
skracane lub pomijane.
Format elektroniczny umożliwia
zastosowanie całkiem nowych środków informujących o znaczeniu haseł
słownikowych. Mogą to być nagrania audio definicji lub wymowy danego leksemu,
ilustrację dźwiękową mają także niekiedy wyrażenia onomatopeiczne. Oprócz
elementów dźwiękowych, w słownikach znaleźć się mogą materiały poglądowe w
postaci obrazków, fotografii, wykresów i diagramów, animacji oraz nagrań wideo.
Słowniki instytucjonalne
Słowniki instytucjonalne to
słowniki tworzone i udostępniane przez firmy wydawnicze, które
publikują słowniki w formie papierowej i najczęściej udostępniają również ich
elektroniczną wersję w Internecie, bezpłatnie lub na zasadzie abonamentu.
Słowniki kolektywne
Słowniki kolektywne stanowią pewną nowość w leksykografii internetowej (zwanej także cyberleksykografią). Ich innowacyjność polega na możliwości współtworzeniu zawartości przez użytkowników. Zjawisko to nazywane bywa bottom-up lexicography (leksykografia „oddolna”) lub user-involvement lexicography (leksykografia z udziałem użytkowników). Najbardziej znanym kolektywnie tworzonym słownikiem jest istniejący od 2004 roku Wikisłownik (Wiktionary).
Katalogi słowników
Obok dużych słowników ogólnych jedno- lub dwujęzycznych o ugruntowanej reputacji, z których tłumacze specjalizujący się w danej parze językowej korzystają rutynowo, istnieją także różnego rodzaju mniejsze słowniki tematyczne i glosariusze, rozproszone w różnych miejscach w sieci. Dostęp do tego rodzaju źródeł jest utrudniony z powodu ich dyspersji, więc kwerenda w wyszukiwarce globalnej może okazać się niewystarczająca.
W takiej sytuacji tłumaczom na
pomoc przychodzą tzw. portale słownikowe w formie directories, czyli katalogi
linków odsyłających do słowników posadowionych na stronach zewnętrznych. Zbiory
odsyłaczy do słowników internetowych oferują też ogólne katalogi stron WWW.
Dużą kolekcję słowników posiada np. katalog wyszukiwarki Yandex.
Literatura:
Giles, Jim (2008). Words nerd sites are helping the dictionary pros. New Scientist vol. 197 no. 2641 p. 22-23.
Lew, Robert (2010a).
Multimodal Lexicography: The Representation of Meaning in Electronic
Dictionaries. Lexikos vol. 20 p. 290-306.
Lew, Robert (2010b). Online dictionaries of English [dok. elektr.]
http://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/742/1/Lew_Online%20dictionaries%20of%20English.pdf
[odczyt: 26.01.2013].
Żmigrodzki,
Piotr (2003). Wprowadzenie do leksykografii polskiej. Katowice: Wydaw. UŚ, 269
s
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz